Keuzebegeleiding bij pensioen #11 – Storytelling

In deze serie krijg jij een inkijkje in de onderwerpen die spelen rondom pensioen! Tweewekelijks stuurt Sofie nieuwe inzichten. Deze week gaat het over storytelling: een krachtige manier om je boodschap over te brengen aan je deelnemers. Veel leesplezier!

Achter een kastanjebruin houten bureau zit een man van een jaar of 50. Hij draagt een zachte groene trui en een zwarte bril met een modern montuur. De man is druk bezig achter zijn laptop, die op het houten bureau staat en een blauw licht op het gezicht van de man schijnt. Met een grote frons op zijn gezicht, klikt de man zich een weg door de website van zijn pensioenfonds. Af en toe stopt hij met klikken en kruipt hij voorzichtig dichter naar zijn felle laptopscherm. De frons op het gezicht van de man groeit, terwijl hij een meterslange lap tekst leest. Zijn ogen scannen door regels vol met lastige termen en verwarrende cijfers. En dan, plots, knalt de man met veel kracht in één beweging zijn laptop dicht.

Dit is voor veel mensen een herkenbare situatie wanneer het gaat om het regelen van hun pensioen. Je komt in een doolhof van online pagina’s vol met ingewikkelde uitleg over alle mogelijke keuzes. Maar het is veel meer dan gewoon wat informatie over een situatie die wel of niet echt is; de tekst vertelt ook echt een verhaal door middel van storytelling. Laat dat nou nét het onderwerp van deze nieuwsbrief zijn.

De kracht van storytelling

Storytelling is een handige techniek om een groep mensen een boodschap over te brengen. Het beste bewijs van de kracht van storytelling zit in eeuwenoude verhalen die vandaag nog altijd worden verteld. Deze teksten gaan al honderden jaren mee en zijn wereldwijd bekend. Neem bijvoorbeeld het verhaal van Hans en Grietje; dit verhaal werd 200 jaar geleden geschreven, maar wordt in 2024 nog steeds voorgelezen aan de jongste generatie! De gemene deler? Het zijn teksten die op een aantrekkelijke en verhalende manier zijn geschreven! En zo blijven de teksten en hun boodschap dus goed bij mensen hangen.

Hoe werkt het?

Er is veel onderzoek gedaan naar het effect van storytelling. De kracht van storytelling is te danken aan een aantal principes:

• Door informatie op een verhalende manier te vertellen, wordt een lezer onderdeel van het verhaal. Daardoor luistert het publiek beter naar wat er wordt gezegd. Wanneer je argumenten eenvoudig en formeel presenteert, nodig je de lezer juist uit om kritisch te zijn. Hierdoor gaat het publiek eerder op zoek naar tegenargumenten.

• Een verhaal zet de lezer aan om zichzelf af te vragen wat hij zou doen in zo’n situatie. Dit kun je zien als een soort mentale training. Wanneer je een bepaalde situatie of activiteit op deze manier ‘simuleert’, zet je mentale en fysieke processen in werking. Gedrags- en neurowetenschappen laten zien dat deze mentale training je prestaties kan verbeteren. Zo won hoogspringster Hestrie Cloete in 2004 een gouden medaille op de Olympische Spelen, nadat ze zich vlak voor haar laatste sprong voorstelde hoe ze over de lat zou springen (bekijk de video hieronder). Wanneer je dus van tevoren simuleert hoe je een bepaalde activiteit zal doen, presteer je waarschijnlijk een stuk beter!

• Tot slot zorgen goede verhalen ervoor dat de lezer zich kan verplaatsen naar de wereld van het verhaal. Wanneer je je (onbewust) in deze andere wereld waant, ben je een stuk gevoeliger om de informatie die je oppikt te geloven én te onthouden. Zo liet het “Pinocchio circling” experiment zien dat mensen minder onjuiste informatie ontdekken wanneer ze verzonken zijn in een verhaal (meer informatie over het experiment lees je hier).

Hoe kun je storytelling inzetten voor pensioen?

Storytelling is een krachtig stuk gereedschap voor het overbrengen van een boodschap aan je pensioendeelnemers. Wil je dat je deelnemers beter nadenken over en stilstaan bij wat ze willen wanneer ze met pensioen gaan? Schrijf dan een aantal verhalen over een personage die (bijna) met pensioen gaat. Door het personage iets te laten beleven waar je deelnemers ook mee te maken (kunnen) krijgen, denken ze na over wat zij zouden doen in die situatie. Zo zijn je deelnemers beter voorbereid op mogelijke scenario’s wanneer ze met pensioen gaan en schatten ze hun pensioenkeuzes op het huidige moment beter in.

Daarnaast kun je middels storytelling iemand vragen om zich voor te stellen hoe hij aan zijn pensioen zou willen werken. Nadat iemand de acties rondom pensioen heeft ‘gesimuleerd’, is de kans groot dat hij ook daadwerkelijk op die manier aan de slag zal gaan met zijn pensioen.

In deze editie van de nieuwsbrief bespreekt Sofie risicopreferentie. Abonneer je hier op de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alles wat speelt rondom pensioen!